Home › Aandoeningen › Knie › Voorste Kruisband Letsel

Voorste Kruisband Letsel Terug naar overzicht

 

Een veel voorkomend knieletsel is een voorste kruisbandelongatie of -scheur.

Sporters die aan hoge impactsport doen zoals voetbal, rugby en basketbal hebben meer kans om kruisbandletsels op te lopen.

Wanneer je de voorste kruisband hebt gekwetst bestaat er bij de actieve bevolking vaak een indicatie tot operatief herstel. Dit hangt af van verschillende factoren zoals de mate van je letsel, je activiteitenniveau en jouw leeftijd.

  1. Anatomie

3 botten ontmoeten elkaar om je kniegewricht te vormen: de femur (het dijbeen), de tibia (scheenbeen) en de patella (knieschijf). Je knieschijf bevindt zich vooraan het gewricht om bescherming te verzekeren.
De botten zijn geconnecteerd aan andere botten d.m.v. ligamenten. Je kunt deze voorstellen als sterke touwen dewelke dienen om de botten bij elkaar te houden en je knie stabiel te houden.

Collaterale ligamenten:
deze bevinden zich aan de zijkanten van je knie. Het mediaal collateraal ligament ligt aan
de binnenzijde en het laterale collaterale ligament ligt aan de buitenzijde. Ze controleren de zijdelingse bewegingen van je knie en beschermen de knie tegen onverhoedse bewegingen.

Kruisbanden:
deze bevinden zich in je kniegewricht. Ze kruisen elkaar en vormen een X met de anterieure of voorste kruisband vooraan en de posterieure kruisband of achterste achteraan.
De kruisbanden controleren de voor- en achterwaartse bewegingen van je knie.
De voorste  kruisband loopt diagonaal in het midden van de knie en deze voorziet de knie van voorwaartse stabiliteit. Recentelijk werd het ALL (het anterolaterale ligament van de knie) ontdekt. Dit ligament biedt bijkomende stabiliteit aan de knie tijdens draaibewegingen en bevindt zich aan de laterale zijde van de knie. Tevens is dit ligament gescheurd bij 80% van de patiënten met kruisbandletsels.
 

  1. Beschrijving

Ongeveer de helft van alle letsels van de anterieure kruisband treedt op met schade aan ander structuren in de knie zoals het kraakbeen, binnenste of buitenste meniscus of andere ligamenten. Gekwetste ligamenten worden benoemd als “verstuikingen” of “sprains” en worden gegradeerd op een schaal van ernst:

 Graad 1 sprain: het ligament is mild beschadigd in een graad 1 verstuiking. Het is lichtjes uitgerokken, maar het is nog in staat om de knie stabiel te houden. 

Graad 2 sprain: bij een graad 2 sprain rekt het ligament tot op het punt waar het los
komt. Dit verwijst vaak naar een partiële of gedeeltelijke  scheur van het ligament.

Graad 3 sprain: dit verwijst naar een complete ruptuur van het ligament. Het ligament is in twee gescheurd en het kniegewricht is onstabiel.

Partiële rupturen van de voorste kruisband zijn zeldzaam; de meeste ACL (anterior cruciate ligament of de voorste kruisband) letsels zijn volledige of bijna volledige rupturen.

  1. Oorzaken

De voorste kruisband kan gekwetst worden op verschillende manieren:

  • snel van richting veranderen;
  • plots stoppen;
  • vertragen tijdens het lopen;
  • verkeerd landen van een sprong;
  • direct contact of botsing zoals bij een voetbaltackle.

Verschillende studies hebben aangetoond dat vrouwelijke atleten een hoger risico hebben om een voorste kruisbandletsel op te lopen dan mannelijke atleten, vermoedelijk t.g.v. verschil in fysieke conditie, musculaire kracht en  neuromusculaire controle. Andere voorgestelde studies suggereren mogelijke verschillen in bekken en onderste ledematen alignement, verhoogde ligamentaire laksiteit en mogelijke effecten van oestrogeen (een van de vrouwelijke geslachtshormonen) op ligamentaire eigenschappen.

  1. Onderzoek door specialist.

Lichamelijk onderzoek en voorgeschiedenis van patiënt
tijdens je eerste bezoek aan de arts zal je dokter met je spreken over je symptomen en je medische voorgeschiedenis.

Tijdens het lichamelijk onderzoek zal je dokter alle structuren checken van je gekwetste knie en zal deze vergelijken met een niet-gekwetste knie. De meeste ligamentaire letsels kunnen gediagnosticeerd worden met een grondig lichamelijk onderzoek van de knie.

Bij een voorste kruisbandscheur heeft de patiënt vaak een onverhoedse draaibeweging uitgevoerd, een krak gehoord en bijna steeds treedt een onmiddellijke zwelling van de knie op.

Bij onderzoek weerhoudt de chirurg vaak een voorste schuiflade waarbij een verhoogde translatie naar voren van tibia ten opzichte van femur wordt vastgesteld.

             
                                              Voorste schuiflade test 

                  
                                                                   Pivot shift test

Technische onderzoeken
Andere testen dewelke je dokter helpen om de diagnose te bevestigen bestaan uit:

  • RX-opnames: ook al kunnen ze geen letsel aantonen aan de voorste kruisband, ze kunnen wel aantonen of het letsel gepaard gaat met een breuk. Ook een beenderige avulsie van de voorste kruisband (voornamelijk bij kinderen) kan worden gediagnosticeerd.
    Tevens kan een beenderige avulsie van het anterolaterale knieligament (Segondfractuur) worden gezien.
  • MRI-scan: dit onderzoek maakt betere beelden van de wekedelen zoals de voorste kruisband in de knie doch een MRI is meestal niet noodzakelijk om de diagnose van een gescheurde voorste kruisband vast te stellen maar wordt gebruikt om eventuele bijkomende schade in het gewricht te diagnosticeren.

 

5. Behandeling  

Behandeling van een voorste kruisbandscheur kan variëren afhankelijk van de patiënt zijn individuele behoeften. Een jonge atleet die  sport, zal meest waarschijnlijk een operatieve ingreep nodig hebben  zodat hij/zij veilig het sporten kan hervatten.
Minder actieve mensen, voornamelijk ouderen, zullen in staat zijn om een rustigere levensstijl te hervatten zonder operatieve ingreep.

Niet-operatieve behandelingen:

Een voorste kruisbandletsel zal niet helen zonder operatie, maar een niet-operatieve behandeling kan volstaan bij patiënten die ouder zijn of een zeer laag activiteitsniveau hebben. Indien de globale stabiliteit van de knie intact is, zal je dokter een niet-operatieve behandeling aanraden:

  • Bracing: je dokter zal een brace aanraden om je knie te beschermen tegen instabiliteit. Om je knie verder te beschermen krijg je misschien initieel krukken
  • Kinesitherapie: wanneer de zwelling vermindert kan een revalidatieschema worden gestart. Specifieke oefeningen zullen de dijspieren versterken dewelke bijdragen tot de dynamische stabiliteit van de knie.

Operatieve behandelingen:

1. In zeldzame gevallen kan jouw eigen voorste kruisband gehecht (primary repair) worden. Deze techniek was niet erg succesvol in de jaren 80 toch recent wetenschappelijk onderzoek toont in geselecteerde gevallen toch zeer hoopvolle resultaten. Eveneens kan dit een oplossing bieden bij kruisbandletsels op kinderleeftijd. Bij deze ingreep wordt gebruik gemaakt van een tape en plaatje die de gescheurde kruisband refixeren op de femur. Postoperatief kan de revalidatie ook sneller verlopen dan een klassieke reconstructie. Aangezien er nog verder onderzoek nog noodzakelijk is blijft heden de reconstructie de gouden standaard.

             
                                                          voorste kruisband reconstructie illustratie

                 
                                                Voorste kruisband reconstructie - beeld kijkoperatie

2.De meeste ACL scheuren kunnen niet terug aan elkaar gehecht worden. Je dokter zal je gescheurde ligament vervangen door een weefseltransplantaat (greffe). Deze greffen werken als een steiger waaraan een nieuw ligament kan groeien.

 Greffen kunnen op verschillende manieren worden verkregen:

  • hamstringsgreffe aan de achterkant van het dijbeen worden in België het frequentst gebruikt;
  • vaak worden ze genomen van de patellapees welke loopt tussen de knieschijf en het scheenbeen;
  • soms wordt een quadricepspeesgreffe gebruikt dewelke loopt van de knieschijf tot in de dij;
  • allogreffe (greffe uit donor) kunnen worden gebruikt;
  • LARS artificieel ligament.

Er zijn voor- en nadelen bij het verkrijgen van greffen. Je bespreekt best je weefselkeuze met je eigen orthopedisch chirurg, hij/zij weet welke de beste keuze is voor u.

Omdat de ingroei van de greffe tijd in beslag neemt, zal de revalidatie gemiddeld 6 maanden of meer bedragen vooraleer een atleet zijn sport op competitief niveau kan hervatten na een operatieve ingreep.

Procedure: 
de operatie om een voorste kruisband te herstellen gebeurt d.m.v. een kijkoperatie (arthroscopische chirurgie) waarbij kleine incisies gemaakt worden. Artroscopische chirurgie is weinig invasief. De voordelen van weinig invasieve technieken zijn:

  • minder pijn na de operatie,
  • kortere hospitalisatieduur,
  • snellere herstelperiode.

Voorste kruisbandherstel:

Er wordt op de voorzijde van je scheenbeen een incisie gemaakt van +/- 5cm. Via deze incisie worden 1 of 2 van de hamstringpezen genomen, deze zijn 24 à 30cm in de lengte.

Via 2 kleine incisies op de knie wordt eerst een kijkoperatie uitgevoerd waarbij eventueel aanwezige kraakbeen- of meniscusletsel hersteld worden.

Vervolgens wordt de aanhechting van je kruisband op je dijbeen gedebrideerd. Ter hoogte van de anatomische aanhechting op je dijbeen wordt eerst een pin geplaatst en dit wordt overboord zodat een tunnel van +/- 25mm wordt gecreëerd. Vervolgens boren we een pin vertrekkend vooraan op je scheenbeen en doorheen de aanhechting van de kruisband op je scheenbeen. Dit wordt opnieuw overboord om op die manier een tweede tunnel te creëren.
Vervolgens trekken we de greffe doorheen de 2 tunnels en reconstrueren we op die manier jouw kruisband.

Op jouw dijbeen hangt de kruisband vast d.m.v. een klein plaatje, t.h.v. jouw scheenbeen wordt deze gefixeerd d.m.v. een schroef in de tunnel en met een krammetje of een tweede schroef t.h.v. je scheenbeen.

Indien bij onderzoek er ook een belangrijke rotatoire instabiliteit aanwezig is of op MRI er een duidelijke scheur is van het ALL wordt dit uiteraard ook gereconstrueerd d.m.v.1 of 2 kleine incisie

Herstel

Je verlaat het ziekenhuis de dag van of de dag na de ingreep. Na de operatie krijg je een gewatteerd verband aangelegd, de dag na de ingeep wordt vaak een kniebrace aangelegd

Plaats je been zoveel mogelijk in hoogstand de eerste dagen na de ingreep om zwelling te voorkomen.  Breng ijs aan om zwelling en pijn te verlichten.

Hou de incisies droog en schoon.

Pijnmedicatie alsook inspuitingen in de onderhuid om een trombose (bloedklonter) te voorkomen zal voorgeschreven worden.

Onmiddellijk na de ingreep zal kinesitherapie opgestart worden gedurende enkele weken. Kinesitherapie speelt een belangrijke rol in je revalidatie. Een goed kinesitherapieschema zal je resultaat bevorderen. In dit schema dat je mee naar huis krijgt na de ingreep staat ook hoelang je brace en krukken dient te gebruiken

Complicaties en waarschuwingstekens

Zoals bij elke vorm van chirurgie zijn er complicaties bij een kruisbandreconstructie:

  • Infectie
  • Bloedklonters
  • Bloedophoping in de knie.
  • Problemen met fixatiemateriaal (plaatje,schroeven enz..)
  • Herruptuur van de greffe
  • …

Waarschuwingstekens:

Neem onmiddellijk contact op met je chirurg bij volgende tekens:

  • Koorts
  • Rillingen
  • Aanhoudende warmte en/of roodheid over de knie
  • Aanhoudende pijn
  • Significante zwelling van je knie
  • Pijn in je kuitbeen.

 

  1. Revalidatie.

Of je behandeling een operatie inhoudt of niet, de revalidatie speelt een belangrijke rol in het herwinnen van kracht en mobiliteit dewelke je nodig hebt in je dagelijkse activiteiten. Een kinesitherapieschema helpt je knie om de mobiliteit en kracht te herwinnen.

Wanneer je een operatie hebt gehad zal de kinesitherapeut zich er in eerste instantie erop richten om de mobiliteit terug te winnen in je gewricht en de omgevende spieren. In een tweede fase volgt u een schema om de dijspieren te versterken om je nieuwe ligament te beschermen. De laatste fase van de revalidatie is gericht op het hervatten van de sport van patiënt.

Voor verdere details verwijzen we graag naar ons revalidatieprogramma. 

Tevens is het van belang dat u zich strikt houdt aan de voorschriften van uw arts, te voorspoedig uitvoeren van risicovolle activiteiten kan leiden tot vroegtijdig falen van uw kruisbandreconstructie. Globaal kunnen we stellen dat een revalidatie vaak minimaal 6 maanden duurt en dat wedstrijdhervatting vaak pas veilig mogelijk is na 7 tot 8 maanden.

 

 

Behandelende specialisten

Waar?